C++ Dersleri - [Ders 3]

[QUOTE=Theodore;2384]Selam Arkadaşlar

Bismillah diyelim ve başlayalım dersimize...

KARAR YAPILARI KONUYA DEVAM

Geçen
derste döngüler konusunu anlatmış ve karar yapılarına giriş
yapmıştık.Bu dersimizde karar yapılarının en önemlisi olan "If" yapısını
ve bazı ek bilgiler öğreneceğiz.


If ifadesi

if
ifadesi karar yapılarında en basit ifademizdir."Eğer şöyleyse, bunu
yap" gibi bir anlamı vardır.Yani bir durum karşısında istediğimiz gibi
bir davranış gösterilmesini istiyorsak bunu kullanırız.Örneğin "karnın
acıkırsa yemek ye" gibi bir durumdur. Çok basit temel bir amaca hizmet
eder.

Kullanımı oldukça basittir.

if yazıyoruz, daha sonra
parantez içinde sınamak istediğimiz koşul neyse onu yazıyoruz. Daha
sonra yapılmasını istediğimiz ifade yada ifadelerimizi yazıyoruz.


Gördüğünüz
gibi yine herzamanki gibi çoklu ifaler çalıştıracaksak yani birden
fazla kod satırı işlenmesini istiyorsak { ve } işaretleri arasına alıp
tek bir gövde haline getiriyoruz.Eğer tek bir kod çalışmasını istiyorsak
süslü parantezlere gerek yok.

Basit bir örnek yapalım.Diyelimki
kullanıcı sisteminize kayıt oluyor, kullanıcıdan yaşını istiyoruz.Eğer
yaşı 15 ten küçükse kayıt olmasına izin vermiyoruz.


Burada değişik bir fonksiyon kullandık dikkat ederseniz.
exit()
fonksiyonu, bu fonksiyonu kullanabilmek için programın başında
#include satırı ile
cstdlib kütüphanesini eklememiz
gerekiyor.Fonksiyonun işlevi programdan çıkış yapmaktır. Parantez içine 1
yada 0 farketmez bir değer yazmazsanız hata verir.

If... else ifadesi

Biraz
önce gördüğümüz if yapısından tek farkı şudur. "Eğer şöyleyse bunu yap,
değilse şunu yap" böyle kadar basit bir cümleyle ifade edilebilir
aslında.Yani birşeyi sınıyoruz, kontrol ettiğimiz durum true değerde ise
yani sınama değimi(parantez içi) true değer ise, istediklerimizi
yapıyor,Eğer değilse yani parantez içi false ise başka dediklerimizi
yapıyor.

Kullanımı yine çok basit;


Şimdi
çok basit bir örnek yapalım.Kullanıcıdan bir sayı girmesini
isteyelim,Sayı eğer çift sayı ise ayni 2nin katı ise ekrana "çift sayı",
eğer tekse ekrana "tek sayı girdiniz" yazdıralım.


Burada
dikkat ederseniz tek mi çiftmi olduğuna karar vermek için mod işlemini
kullandık. (sayi%2) demek şu anlama geliyor; sayi'yi 2ye bölüyoruz ver
işlem sonucu kalana bakıyoruz. Eğer zaten sayi 2ye bölününce kalan ya
0dır yada 1dir. kalan sıfır ise sayı çifttir diyoruz.Kalan 1 ise sayı
tek sayıdır diyoruz.

else if yapısı

Şimdiye kadar gördüğümüz if yapılarında tek durum yada iki durum kontrol edebiliyorduk.Şimdi bu yapı ile

istediğimiz kadar sınama yapabiliriz.

Kabaca örnek verecek olursak

A durmunda X kodlarını çalıştır
B durmunda Y kodlarını çalıştır
C durmunda Z kodlarını çalıştır
.
.
.
bu şekilde istediğimiz kadar uzatabiliriz.

kullanımı aynen yukarıdaki if yapılarındaki gibidir.


Burada en sonraki else ifadesini kullanmak zorunda değilsiniz, ister kullanın ister kullanmayın size kalmış.

Şimdi
else if yapısnın daha iyi anlaşılması için basit bir örnek
yapalım.Hatta daha önce switch case yapısıyla yaptığımız bir örnek vardı
bastığımız tuşalare göre kordinatlarımız değişiyordu.Onu else if ile
yapalım. Aşağıdaki şekilde verilen kordinat sistemine göre yerimizi
belirliyoruz.


Şimdi karar ve döngülerde çok işimize yarayacak olan (ve, veya gibi) mantıksal operatörleri görelim.

MANTIKSAL OPERATÖRLER


VE(AND) operatörü:

ismindende anlaşılacağı gibi kullandığımız yerlerde "ve" anlamına gelmektedir. "&&" şeklinde yazılır.


örneğin yukarıdaki kordinat sistemi öğreğinde şöyle bir şey yapalım.Oyuncu belirli bir kordinata gelince hapse düşsün.

if(x==166 && y==144)
cout<<"Mapushaneye hoşgeldiniz \n";

Yani
bunu anlamı şudur (x=166 ve y=144) yani
166,144 kodrninatına gelince oyuncuyu hapse
yolluyoruz.


VEYA(OR) OPERATÖRÜ

ismindende
anlaşılacağı gibi kullandığımız yerlerde "veya" anlamına gelmektedir.
"||" şeklinde yazılır.Bu simgeyi çıakrtmak için ALTGR
tuşuyla birlikte soldaki shiftin yanındaki büyük/küçük tuşuna
basınız."ALTGR+<"

örneğin;

kullanıcıdan 0-10 arasında bir sayı istedik, ve hata kontrolü yapacağız, eğer 0-10 arası bir sayı

girilmemişse hata mesajı vereceğiz kullanıcıya.

if (sayi<0 || sayi>10)
cout<<" aralik disinda bir sayi girdiniz \n";

DEĞİL(NOT) OPERATÖRÜ

ismindende
anlaşılacağı gibi kullandığımız yerlerde "değil" anlamına gelmektedir.
"!" şeklinde yazılır.


yani (x!=7) demek x 7ye eşit değilse true yani 1 değer üretir.
aynı şekilde !(x==7) bu ifade de yukardakinin aynısı fakat faklı yazımıdır. x, 7 değilse true değer üretir.

Biraz
önce yaptığımız yön tuşlarıyla ilerleme uygulamasındaki while
döngüsünün sınama kosuluna bakalım tekrar.
(yon!='\r') yazdık. bildiğimiz gibi
"\r"ifadesi enter anlamında. yon değişkeni enter
olmadığı sürece döngüde kalması için bunu kullandık.Aslında değil
operatörünü daha önce de kullanmıştık onun inçi anlaşıldığını düşünerek
geçiyorum burayı.

KOŞUL OPERATÖRÜ

Koşul
operatörü biraz karmaşık gibi görünsede, if..else yapısının tek satırda
kullanımı diyebileceğimiz ,işlerimizi kolaylaştıran bir kullanıma
sahip.
Tam olarak şöyle izah edelim, eğer bir şey doğruysa bir değişken bi değer alır, yanlışsa başka bi değer alır.

önce işin mantığını if ile gösterelim

if(x